کانون همیاری اجتماعی

در الگوی تعالی اجتماعی رسالت این باور وجود دارد که مردم می‌توانند با تعاون و همدلی و با اتکا به ظرفیت‌های خودشان امورشان را پیش ببرند. نکته حائز اهمیتی که در الگوی تعالی اجتماعی رسالت بر آن تأکید می‌شود، پررنگ بودن نقش جمع‌های مردمی در تحقق این امر است.

در زیست‌بوم «انجمن حامیان فرهنگ قرض‌الحسنه و کارآفرینی اجتماعی»، اعضایی که دغدغه‌ها و ویژگی‌ها و همِ مشترکی دارند (مثل هم‌خانواده، هم‌محلی، هم‌طایفه، همشهری، هم‌مسجدی، همکار و …) در قالب تشکلی تحت عنوان «کانون همیاری اجتماعی» و با محوریت و جلوداری فردی دغدغه‌مند، تحت عنوان راهبر کانون، گرد هم می‌آیند و سعی بر این دارند که حول موضوعات مختلف، فعالیت‌های جمعی داشته باشند.

مردم در تشکیل این کانون‌ها، اهداف و کارکردهای مختلفی را دنبال می‌کنند. مثلاً جمعی از افراد، کانونی شکل می‌دهند تا برای روستا یا محله‌شان مفید واقع شوند؛ عده‌ای کانونی را شکل می‌دهند که خانواده‌ها را دور هم جمع کنند؛ گروهی کانون دیگری شکل می‌دهند که دوستان یا هم‌محله‌ای‌های خود را دور هم جمع کنند.

در ضمن، اعضای کانون‌های همیاری اجتماعی می‌توانند با استفاده از سامانه‌های موجود در سرزمین «اِم‌رسالت» در زمینه‌های متنوعی نظیر کار و کسب‌های خرد و خانگی، فعالیت‌های قرض‌الحسنه، پویش‌های نیکوکارانه و … نقش‌آفرینی داشته باشند.

علاوه بر این، همان‌طور که جمع‌های اجتماعی (مثل خانواده)، در منطقه جغرافیایی خاصی محدود نمی‌شوند و نیز مکان فیزیکی خاصی برای آنها معنادار نیست، کانون همیاری اجتماعی نیز در جغرافیا و فیزیک خاصی تعریف نمی‌شود.

مثلاً افراد وابسته به طایفه «الف» که در روستاها، شهرها و حتی کشورهای مختلفی زندگی می‌کنند، ممکن است به‌دلیل وابستگی و حس هویتی که به طایفه‌شان دارند، یک کانون همیاری اجتماعی تشکیل دهند. اعضای این کانون حتی بدون اینکه ساختمان خاصی برای تعامل داشته باشند، می‌توانند با کمک امکانات و سامانه‌های اِم‌رسالت، مسائل یکدیگر را حل کنند و حتی برای توسعه روستای اجدادی خود اقدامات جمعی را انجام دهند.

راهبر و همیار کانون

در هر کانون همیاری اجتماعی، جهت پیشبرد اهداف اعضا، راهبر کانون (به‌عنوان پیش‌برنده، بانی و محور) و همیار کانون (به‌عنوان دستیار راهبر کانون) به‌طور خودجوش و داوطلب به ایفای نقش می‌پردازند.

«راهبر کانون همیاری اجتماعی» یک فعال اجتماعی است که دغدغه حل مسائل جامعه‌اش را دارد و با توجه به توانمندی‌اش در بسیج و راهبری افراد جامعه، جمعی مردمی را با یک ویژگی یا هدف مشترک برای حل این مسائل شکل می‌دهد.

از آن طرف، همیار کانون نیز در کنار راهبر کانون، سعی می‌کند امورات مختلف اعضای کانون (مثلاً نحوه فعالیت در سامانه‌های مختلف اِم‌رسالت) را تسهیل کند. در ضمن، شرط اضافه‌شدن عضو جدید به کانون، تأیید آن فرد توسط همیار آن کانون است.

راهبر و همیار با توجه به اشرافی که از تک‌تک اعضای کانون خود دارند، می‌توانند به اقتضای توانمندی‌ها و نیازمندی‌های اعضا، آنها را در زمینه‌ها و فعالیت‌های مختلف الگوی تعالی اجتماعی رسالت (مثلاً کار و کسب‌های خرد و خانگی، قرض‌الحسنه، پویش‌های نیکوکارانه و…) رهنمون سازند و حتی از مشارکت سایر اعضای کانون، برای حل مسائل آنها بهره ببرند.

در ضمن برای تسهیل فعالیت‌های اعضای هر کانون، فردی به‌عنوان «رهیار» از طرف انجمن حامیان مشخص می‌شود. راهبر، رهیار و اعضای کانون می‌توانند برای فعالیت در ابعاد مختلف الگوی تعالی اجتماعی رسالت از مشاوره و همراهی رهیار کانون خود بهره ببرند.

نمونه‌هایی از کانون‌های همیاری اجتماعی

در الگوی تعالی اجتماعی رسالت، ایده‌آل این است که اکثر مشکلات اعضای کانون همیاری اجتماعی، با همیاری همه اعضا مرتفع ‌شود. البته قرار نیست فعالیت همه کانون‌های همیاری اجتماعی شبیه به هم باشند؛ بلکه، هر کدام از این کانون‌ها ویژگی‌های خاص خود را دارند و ممکن است فعالیت‌های جمعی متنوعی داشته باشند.

در ادامه، با فعالیت‌های تعدادی از کانون‌های همیاری اجتماعی در سراسر کشور آشنا می‌شویم.

کانون همیاری اجتماعی روستای قورچای

آقای بهاردوست، راهبر کانون همیاری اجتماعی صاحب‌الزمان روستای قورچای استان گلستان، به‌همراه اعضا تاکنون موفق به نوسازی معابر روستایی و ترمیم منازل برخی از اهالی محروم روستا شده‌اند.

در حال حاضر، این توانمندی اعضای کانون مورد توجه روستاهای اطراف قرار گرفته است و از آنها برای انجام پروژه‌های عمرانی در آن مناطق دعوت شده است که خود موجب درآمدزایی برای اعضا شده است.

همچنین، اعضای این کانون توانسته‌اند با جلب مشارکت سایر اهالی روستا، اقدام به کارآفرینی اجتماعی کرده و کسب‌وکار زنبورداری را در روستا به‌طور چشمگیری رونق دهند و روستا را به قطب تولید عسل در منطقه تبدیل کنند.

کانون همیاری اجتماعی صاحب‎الزمان روستای ارباب

خانم قادری، راهبر کانون همیاری اجتماعی الغدیر روستای ارباب استان سیستان و بلوچستان با مشارکت بانوان عضو کانونش موفق به راه‌اندازی ۱۵ هسته کارآفرینی اجتماعی در رشته پوشاک شده است.

وی با گرفتن سفارش پوشاک از خارج از روستا و توزیع آن بین این هسته‌ها، موجبات ارتقای معیشت اعضای کانون را فراهم کرده است.

همچنین، اعضای کانون توانسته‌اند با برگزاری برنامه‌هایی برای رسیدگی به اهالی ازکارافتاده روستا، در حد توان خود، سبک زندگی بهتری را برای خود و اطرافیانشان رقم بزنند.

کانون همیاری اجتماعی صیانت از خانواده شهر میبد

حجت‌الاسلام والمسلمین میبدی، راهبر کانون همیاری اجتماعی، با همیاری جمعی از روحانیون، صنعتگران و خیرین شهر میبد، این کانون را با هدف تحکیم بنیان خانواده و کاهش ورودی پرونده‌های خانوادگی به دادگاه‌ها تشکیل داده است.

رویکرد عمده این کانون، اعطای وام قرض‌الحسنه ازدواج به مادران و زنان خانه‎دار جهت اشتغال خانگی و حضور هرچه بیشتر آنان در بستر خانواده است.

اعضای این کانون موفق به دریافت 500 فقره وام اشتغال قرض‌الحسنه از محل اعتبار حساب حامیان کانون در بانک قرض‎الحسنه رسالت شده‌اند.

کانون همیاری اجتماعی وحدت روستای الیمون

کانون همیاری اجتماعی وحدت روستای الیمون با همیاری اجتماعی اعضا و راهبری خانم یوسفی شکل گرفته است و در مدت کوتاهی برای بسیاری از رده‌های سنی ایجاد اشتغال کرده است.

و در قالب «پویش‎های رسالت اجتماعی حاج قاسم شهید»، در بحران‌هایی مثل سیل و زلزله با همیاری اجتماعی اعضای روستا به یاری هموطنان ‌ شتافته‌اند.

کانون همیاری اجتماعی شهدای هوتک

آقای حقانی‌فرد، کارمند سازمان زندان‌های استان کرمان، ساکن در روستای هوتک استان کرمان، با توجه به دغدغه‎ای که برای ترویج فرهنگ همیاری اجتماعی و قرض‎الحسنه داشتند، کانون همیاری اجتماعی شهدای هوتک را شکل دادند و اعضای مختلفی را گرد هم آوردند.

اعضای این کانون که قریب به 600 نفر هستند، تاکنون اقدامات قابل‌توجهی را جهت بهبود معیشت روستا انجام داده‏اند.

یکی از دستاوردهای این کانون، بهبود اعتماد اجتماعی در روستا از طریق بازگرداندن برخی افراد دارای سوءپیشینه به دامن جامعه است.

در حال حاضر، تعدادی از این افراد به عضویت کانون درآمده‏اند و از طریق همیاری‏ اجتماعی اعضا و حامیان کانون، موفق به راه‌اندازی کسب‌وکار و نیز برگزاری مراسم‏های مذهبی در روستا شده‎اند و فعالیت‏هایشان مورد استقبال اهالی روستا قرار گرفته است.

کانون همیاری اجتماعی روستای نظرآقا

آقای جمالی، راهبر اجتماعی روستای نظرآقا در استان بوشهر است و نقشی کلیدی در شکل‏گیری 16 کانون همیاری اجتماعی در این روستا داشته است.

در حال حاضر، 1000 نفر از 2700 نفر جمعیت روستا عضو این کانون‏ها شده‏اند.

اقداماتی که در طول این سا‏ل‌ها از طریق همیاری اجتماعی اعضا صورت گرفته عبارتند از:

• تأسیس حسینیه و مسجد در روستا
• اعطای وام ازدواج، درمان، معیشت و تحصیل به اعضا
• برگزاری جمعی مراسم‌های آیینی- مذهبی بخصوص تعزیه (که شهرتی استانی و کشوری دارد)

با توجه به دستاوردهای چشمگیری که تشکیل کانون همیاری اجتماعی در این روستا به ارمغان آورده است، اهالی چندین روستای اطراف از این الگو استقبال کرده‏اند و نسبت به تشکیل کانون همیاری اجتماعی در مناطق خود اقدام نموده‏اند.

نحوه ثبت شناسه کانون همیاری اجتماعی

در ابتدا باید تأکید نمود که در حال حاضر کانون همیاری اجتماعی، در بستر جامعه در قالب‌های مختلف (نظیر خانواده، طایفه، جمع دوستان، جمع همکاران و…) وجود دارد و یا اینکه خودبه‌خود شکل می‌گیرد. لذا، تنها اتفاقی که می‌افتد این است که سامانه اِم‌رسالت برای این جمع‌های اجتماعی، شناسه‌ای صادر می‌کند تا آن‌ها بتوانند فعالیت‌های جمعی خود را به کمک بسترها و زیرساخت‌های اِم‌رسالت با قوت بیشتری دنبال کنند.

در ضمن، برای اینکه یک کانون همیاری اجتماعی، از اِم‌رسالت شناسه اخذ کند، لازم است تا راهبر و همیارش مشخص باشد. زیرا، راهبر کانون نقشی کلیدی داشته و بدون راهبر کانون، کانون همیاری اجتماعی معنی ندارد.

بنابراین، راهبر کانون، اطلاعات خود و همیار کانونش را به اِم‌رسالت اعلام می‌کند تا بر اساس آن، سامانه، شناسه کانون را صادر کند. پس از آن، اعضای اِم‌رسالت می‌توانند از طریق سامانه عضویت در کانون همیاری اجتماعی در اِم‌رسالت، درخواست عضویت در آن کانون را بدهند.

عضویت در کانون همیاری اجتماعی

کانون را می‌توان به خانواده یا هیأت یا جمع دوستانه‌ای تشبیه کرد که به‌صورتی طبیعی و کاملاً خودجوش در بستر جامعه شکل می‌گیرد و در طول زمان، ممکن است به فراخور شرایط، تعدادی از افراد به این جمع اضافه شوند.

بنابراین، اگرچه کانون همیاری اجتماعی می‌تواند مزایای زیادی برای اعضایش به‌همراه داشته باشد، اما عضویت در آن اجباری نیست و هر عضو اِم‌رسالت می‌تواند در صورت تمایل، کانون مورد نظرش را تعیین کرده و درخواست عضویت را در «اِم‌رسالت» ثبت نماید.

با عضویت در کانون همیاری اجتماعی، این امکان برای عضو مهیا می‌شود تا از طریق هم‌افزایی و کار گروهی، کارهای جمعی ثمربخشی را در راستای بهتر شدن سبک زندگی خود و اطرافیانش رقم بزند.

نکته حائز اهمیت آنکه، عضویت در کانون همیاری اجتماعی، وابسته به مکان جغرافیایی نیست. لذا هر عضو با توجه به وابستگی (خانوادگی، مسجدی، محله‌ای، روستایی و یا سازمانی) و علاقه خود، در صورتی که احساس تعلق به یک کانون داشته باشد، می‌تواند در اِم‌رسالت، در پروفایل خودش، کانون مربوطه را (در بخشی که نام کانون نوشته شده)، انتخاب و اطلاعاتش را وارد کند.

در ادامه، درخواست عضویت وی به همیار آن کانون ارجاع می‌شود. در صورت تأیید همیار آن کانون، عضویت وی در کانون موردنظر نهایی می‌شود.